Օջախային մազաթափություն․ պատճառներ, ախտորոշում և բուժում
- Մաշկաբան, վեներաբան Մարինե Սարգսյան
- 6 days ago
- 2 min read
Օջախային մազաթափությունը ոչ սպիական, աուտոիմուն, քրոնիկական բորբոքային հիվանդություն է, որը վնասում է մազային ֆոլիկուլները։ Արդյունքում ձևավորվում են հստակ սահմանագծված մազազրկված օջախներ՝ առավելապես գլխի մաշկի վրա, երբեմն նաև հոնքերին ու մորուքին։
Հիվանդությունը կյանքի ընթացքում կարող է որոշ դեպքերում անցնել ինքնուրույն, բայց շատերի մոտ պահանջում է բժշկական միջամտություն։
Ովքե՞ր են ռիսկի խմբում
Մոտ 20% բուժառուների մոտ առկա է ընտանեկան պատմություն, ինչը վկայում է գենետիկ նախատրամադրվածության մասին։
Սադրիչ գործոններ են՝
ուժեղ էմոցիոնալ սթրեսը,
վիրուսային վարակները,
իմունային համակարգի կարգաբերման խանգարումները։
Իմունային համակարգը, մասնավորապես CD8+NKG2D+ T բջիջները, թիրախավորում են անագենային փուլում գտնվող մազային ֆոլիկուլները՝ առաջացնելով մազաթափություն։
Հիվանդությունն աշխարհում հանդիպում է բնակչության մինչև 2%-ի մոտ և առավել հաճախ սկսվում է 25–36 տարեկան հասակում։
Ինչո՞վ է հաստատվում ախտորոշումը
Օջախային մազաթափության գնահատման կարևոր քայլերը․
1. Լաբորատոր քննություններ
Վահանաձև գեղձի ֆունկցիա (TSH, FT4, հակամարմիններ) – շեղումներ հանդիպում են մոտ 24% դեպքերում։
25-հիդրօքսիվիտամին D (25OH) – հաճախ նվազած մակարդակ
Ընդհանուր արյան անալիզներ՝ ուղեկցող խնդիրները բացառելու համար
2. Դերմատոսկոպիա
Հնարավորություն է տալիս գնահատել ֆոլիկուլների վիճակը և տարբերակել այլ տեսակի մազաթափություններից։
3. Բիոպսիա
Օգտագործվում է բարդ կամ վիճելի դեպքերում՝ հստակ ախտահյուսվածքային պատկերը ստանալու համար։
Ինչպե՞ս է բուժվում օջախային մազաթափությունը
Բուժման մոտեցումները ընտրվում են անհատական․
Տեղային բուժում
կորտիկոստերոիդներ
հակաբորբոքային և իմունոմոդուլացնող միջոցներ
Համակարգային բուժում
Որոշ դեպքերում– JAK ինհիբիտորներ (միայն բժշկական վերահսկմամբ)
Ինժեկցիոն մեթոդներ
Տրիամցինոլոնի ներարկումներ օջախային հատվածներում
Մեծացնում է մազերի աճի ակտիվությունը և նվազեցնում բորբոքումը։
Էքսիմեր լազեր
Օգնում է մազային ֆոլիկուլների ակտիվացմանը բորբոքման նվազեցման միջոցով։
Բուժումը ընդգրկում է տեղային և համակարգային դեղորայքիային թերապիա, պլազմոթերապիա, էքսզիմեր լազեր, տրիամցինոլոնի ներարկում
Հաճախ տրվող հարցեր
Ինչո՞ւ է առաջանում օջախային մազաթափություն։
Ճշգրիտ պատճառը դեռ վերջնականապես պարզ չէ։ Կարող են դեր ունենալ գենետիկական նախատրամադրվածությունը, սթրեսը, վարակները և իմունային համակարգի խանգարումները։
Կարո՞ղ է այն ինքնուրույն անցնել
Որոշ դեպքերում մազերը կարող են կրկին աճել առանց բուժման, սակայն հաճախ անհրաժեշտ է բժշկական միջամտություն։
Ինչպե՞ս է բուժվում
Բուժման մոտեցումները ներառում են տեղային և համակարգային հակաբորբոքային միջոցներ, իմունոմոդուլյացիա և ժամանակակից թերապիաներ (օր.՝ PRP, որոշ դեպքերում JAK ինհիբիտորներ)։
Կարո՞ղ եմ կանխել նոր օջախների առաջացումը։
Կանխարգելման ուղիղ մեթոդ չկա, սակայն վաղ հայտնաբերումն ու ճիշտ բուժումը նվազեցնում են տարածման և կրկնվելու հավանականությունը։
Comments